طراحی نما یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در فرایند ساخت و طراحی ساختمان‌ها محسوب می‌شود. نما نه تنها بر زیبایی و جذابیت بیرونی ساختمان تأثیرگذار است، بلکه نقش مهمی در عملکرد و کارایی داخلی آن نیز دارد. انتخاب متریال مناسب برای نما، علاوه بر تأمین استحکام و زیبایی آن در برابر شرایط آب و هوایی، بر بهره‌وری انرژی ساختمان نیز اثرگذار خواهد بود. در این مقاله به بررسی انواع نما و مصالح به‌کار رفته در ساخت آنها می‌پردازیم.
طراحی نمای ساختمان از نظر زیباسازی و حتی افزایش استحکام سازه، اهمیت بسیار بالایی دارد. البته تصور بسیاری از افراد از انواع نمای ساختمان، تنها زیبایی و چشم نوازی است. حال آنکه مقاومت و استحکام ساختمان، اولین و مهم‌ترین ویژگی هر متریال نما است؛ به همین دلیل به هنگام انتخاب نمای ساختمانی، حتما باید به ویژگی‌های ساختاری متریال آن توجه کنید.
علت اهمیت بالای نمای ساختمان مسکونی و تجاری در اصل عایق‌بندی سازه از نظر صوتی، حرارتی و رطوبتی است. به زبانی ساده‌تر، نمای هر ساختمان نقش عایق را داشته و می‌تواند از نفوذ حشرات موذی، رطوبت و… به داخل ساختمان جلوگیری کند.
مهم‌تر از همه استفاده از یک نما با متریال مرغوب و باکیفیت باعث می‌شود تا طول عمر سازه تا حد زیادی افزایش یابد.
پیش از اینکه انواع نمای ساختمان را معرفی کنیم؛ ابتدا باید در رابطه با اصول طراحی نما به توضیحات مفیدی بپردازیم. در حالت کلی طراحی نمای ساختمان از ۱۰ اصل پیروی می‌کند؛ در این بخش قصد داریم تعدادی از مهم‌ترین و اساسی‌ترین این قواعد را معرفی کنیم.
پیش از انتخاب یک طرح و متریال برای نمای ساختمان، در ابتدا باید شرایط جوی و آب و هوایی لوکیشن ساختمان را مورد بررسی قرار داد. در واقع شرایط اقلیمی ارتباط مستقیمی با متریال نما داشته و نقش تعیین کننده‌ای در طول عمر نمای سازه دارد. برای نمونه در مناطقی با شرایط جوی بارانی، استفاده از نماهای چوبی منجر به تخریب سازه در بازه زمانی کوتاه می‌شود و یا در مناطق سردسیر بهتر است از متریال‌هایی با قابلیت عایق برودتی و حرارتی نیز استفاده شود.
دومین اصل مهمی که تاثیری بسزا در زیبایی نمای ساختمان دارد؛ بخش نورپردازی آن است. امروزه شمار زیادی از سازه‌های شهری؛ دارای نورپردازی زیبا و چشم‌نواز هستند.
با این حال این امر کاملا سلیقه‌ای بوده و برخی از مدیران پروژه، الزاماتی برای رعایت اصول نورپردازی در نمای ساختمان در نظر نمی‌گیرند.
بحث توازن و تقارن در طراحی نمای مسکونی و تجاری از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. لازم به ذکر است که در برخی از نماهای ساختمانی نیازی به رعایت کامل موضوع تقارن و توازن نیست؛ اما در سبک‌هایی همچون نماهای رومی و کلاسیک این امر باید مورد توجه قرار گیرد. رعایت این دو اصل مهم در طول عمر و مقاومت متریال نما، تاثیر بالقوه‌ای دارد.
حفظ تناسب ترکیب رنگی در انواع طرح نمای ساختمان از جمله موارد بسیار مهم تلقی می‌شود. در اصل زیباترین نمای ساختمان، نمایی است که شاخص‌هایی همچون رنگ و بافت در آن توسط مهندس و طراح به خوبی رعایت شود. یک طراح نمای ساختمانی باید به فاکتور رنگ متریال توجه ویژه‌ای کند و بهترین و مناسب‌ترین ترکیب رنگی را برای آن برگزیند.
در صورتی که ترکیب رنگی انتخاب شده تناسب کافی را با سایر المان‌های متریال نداشته باشد، آن‌گاه حتی نما با بهترین کیفیت هم نمی‌تواند جذابیت چشمگیری داشته باشد. پس اگر دوست دارید نمایی زیبا و در عین حال مقاوم را برای ساختمان و پروژه جدید خود انتخاب کنید؛ به این دو شاخص توجه کنید.
پیش از اینکه انواع نمای ساختمان از نظر متریال را معرفی کنیم، ابتدا باید با سبکهای مختلف طراحی نماهای ساختمانی آشنا شوید. در حالت کلی طراحی نمای ساختمان یک طبقه تا چند طبقه بر اساس سه دسته بندی زیر صورت می‌گیرد:
دسته بندی‌های مختلف انواع نما در ساختمان به این چهار سبک منتهی می‌شود. پس قبل از انتخاب متریال برای نمای ساختمان خود بهتر است با این سبک‌ها آشنا شوید.
نمای ساختمان مسکونی از آن دست سبکهای طراحی است که بسیار گسترده و متنوع بوده و می‌توان انواع متریال‌ها با طراحی‌های مختلف را خلق کرد. در واقع دست طراح نما در این سبک از سازه‌ها باز است و می‌تواند طبق سلیقه و درخواست مدیر پروژه، یک طرح مناسب و خاص را ایجاد کند. در پروژه‌های ساخت و ساز مسکونی عمدتا مهندسین از طراحی‌هایی با سبک جدید استفاده می‌کنند. برای نمونه جدیدترین نمای ساختمان که بیشتر مورد توجه قرار گرفته است؛ سبک نما رومی نام دارد. در کل طرح‌هایی با سبک کلاسیک و نسبتا مدرن این روزها بیشتر در طراحی نمای مسکونی به کار برده می‌شوند.
طرح‌های مربوط به نمای ساختمان تجاری نسبت به ساختمان مسکونی بسیار سخت‌تر و پیچیده‌تر است. در نمای ساختمان‌های تجاری ظاهر و جذابیت متریال از اهمیت بالایی برخوردار بوده و باید طراح نما از نهایت خلاقیت خود استفاده کند. از ترکیب رنگی به کار رفته در نما گرفته تا برخی اصول مربوط به جلوه‌‌های بصری همگی از فاکتورهای مهمی هستند که به هنگام انتخاب نما برای ساختمان تجاری باید مورد توجه قرار گیرند.
اگر به شکل و شمایل ساختمان‌های اداری امروزی دقت کنید، متوجه حضور پررنگ نماهایی با سبک مدرن و جدید خواهید شد. البته باید به این نکته هم اشاره کنیم که طراحی نماهای جدید ساختمان مسکونی شباهت زیادی به ساختمان‌های اداری دارد. اصل بسیار مهمی که در طراحی نمای ساختمان اداری مورد توجه قرار می‌گیرد؛ بحث انتخاب سبک نما بر اساس دسته بندی ساختمان اعم از آموزشی، بانکداری، پزشکی و… است. به عبارتی، طراحی نمای ساختمان اداری آموزشی با ساختمان‌های پزشکی کاملا متفاوت است.
همان‌طور که می‌دانید بحث طراحی نمای مجتمع مسکونی و در کل سازه‌های مسکونی با ویلاها کاملا متفاوت است. نمای ویلاها در مقایسه با نمای سایر سازه‌ها زیبایی بیشتری داشته و عمدتا از سبک مینیمالیسم پیروی می‌کنند. در انتخاب یک سبک برای طراحی نمای ویلا، اصولی همچون تعادل بصری، رعایت تمامی اجزا، تناسب و تقارن، یکپارچگی و مواردی از این قبیل رعایت می‌شود.
سبکهای مختلفی در طراحی نمای ساختمان‌ها وجود دارد اما در طی چندین سال اخیر چهار سبک جدید از طراحی نمای زیبای ساختمان‌ها مورد توجه قرار گرفته است. کارفرماها و مدیران پروژه بر اساس نوع سازه و حتی سلیقه خود می‌توانند یکی از این سبک‌ها را به اختیار انتخاب کنند. البته نباید فراموش کرد که رعایت اصول طراحی برای انتخاب یک سبک مناسب نیز بسیار مهم و حائز اهمیت است.
زیباترین نمای ساختمان که این روزها از آن به عنوان یک سبک پرطرفدار یاد می‌شود؛ سبک کلاسیک است. در حقیقت ساختمان‌هایی با نمای کلاسیک از زیبایی خاصی برخوردار هستند. برای نمونه، جدیدترین نمای ساختمان که در طی چندین سال اخیر در سطح شهر از آن استفاده می‌شود؛ نمای رومی نام دارد. این نماها از متریال سنگ‌های زیبا و مقاوم ساخته شده و معمولا هزینه نصب و اجرای بالایی دارند.
در نماهای رومی بهترین نوع سنگ برای طراحی، سنگ تراورتن است؛ علت پرطرفدار بودن این سنگ در صنعت طراحی نما، درصد تخلخل مطلوب و کیفیت ساخت بسیار بالای آن است.
طراحی نمای ساختمان مدرن یکی دیگر از پرطرفدارترین سبکهای ساخت نما است. این سبک از طراحی نما در بین قشر جوان از محبوبیت بالایی برخوردار بوده و جزو طرح‌هایی با جزئیات بالا و قالب‌های ساده است. حتی در طرح نمای ساختمان یک طبقه نیز تعداد کثیری از مهندسین از این سبک استفاده می‌کنند. از جمله ویژگی‌های طراحی نما به سبک مدرن می‌توان به موارد زیر پرداخت:
طرح‌های مدرن، نمونه بارزی از نمای زیبای ساختمان در سطح شهر هستند؛ چراکه از جدیدترین اصول مهندسی بهره برده و متریال‌های استفاده شده در آنها از نوع باکیفیت و مرغوب هستند. در این سبک، ورق‌های کامپوزیتی نمای جدید ساختمان محسوب شده و نسبت به سایر نماها، زیبایی و تنوع طرحی بیشتری دارند.
پرفروش‌ترین نمای ساختمان مدرن تهران، نمای کامپوزیتی نام دارد. این متریال در طی چندین سال اخیر به عنوان بهترین و جدیدترین نمای ساختمان تجاری و مسکونی شناخته می‌شود. همان‌طور که در مطالب فوق گفته شد، نماهایی با متریال کامپوزیت نسبت به سایر نماپوش‌ها مقاومت و ماندگاری بیشتری داشته و در عین حال بسیار به‌صرفه‌تر هستند. در واقع بهترین پانل‌های کامپوزیتی، بهترین ورق نمای ساختمان محسوب می‌شوند؛ چراکه در برابر آتش‌سوزی و احتراق بسیار مقاوم بوده و در برابر شرایط مختلف جوی می‌توانند کیفیت اولیه ساختار خود را به خوبی حفظ کنند.
اگر به دنبال نمای ساختمان ساده و ارزان هستید، به شما سبک مینیمال را پیشنهاد می‌کنیم. این سبک از طراحی خصوصیاتی مشابه با سبک مدرن دارد، اما با این تفاوت که هزینه نصب و اجرای آن کمتر است.
از اصلی‌ترین ویژگی‌های سبک مینیمال می‌توان به استفاده از خطوط مستقیم و منحنی اشاره کرد. سنگ نمای سفید به عنوان طرح جدید نمای ساختمان به سبک مینیمال شناخته شده و به علت داشتن ظاهری جذاب بیشتر در زمینه طراحی نمای ویلاها و ساختمان‌ها در مناطق بالاشهر مورد توجه قرار می‌گیرد.
در سبک مینیمال عمدتا از نماهای تک رنگ (سفید تا قهوه‌ای روشن) استفاده می‌شود. متریالی که در این سبک به کار گرفته می‌شود؛ بسیار متنوع بوده و به همین دلیل افراد در انتخاب طرح‌های مختلف مینیمال هیچ‌گونه محدودیتی ندارند.
ورق آلومینیوم کامپوزیتی از جمله پرطرفدارترین متریال‌ها در سبک مینیمال و مدرن نمای منزل است؛ زیرا این متریال بسیار مقاوم بوده و هزینه نصب و اجرای آن نسبت به سایر مصالح همچون سنگ، آجر و… بسیار کمتر است.
چنان‌چه شما هم قصد دارید با صرف هزینه‌های کم و به‌صرفه، بهترین و زیباترین طراحی نمای ساختمان را به کار بگیرید؛ پیشنهاد می‌کنیم ورق‌های کامپوزیت را خریداری نمایید. حتی اگر به دنبال نما ساده ساختمان هستید؛ ورق‌های آلومینیومی کامپوزیتی بهترین انتخاب برای شما هستند. با بهره‌گیری از این متریال می‌توان انواع سبک مدرن، مینیمال و حتی کلاسیک را روی نمای ساختمان پیاده‌سازی کرد.
متریال‌های مختلفی برای نمای بیرونی ساختمان ها قابل استفاده هستند. انتخاب متریال مناسب بستگی به عوامل متعددی از جمله استایل طراحی، مقاومت، قابلیت نگهداری، هزینه و سلیقه دارد. در زیر، به برخی از انواع متریال نمای بیرونی اشاره می کنیم:
استفاده از ورق‌های کامپوزیت در نمای بیرونی ساختمان ها به عنوان یک روش محبوب و موثر برای بهبود ظاهر و کارایی ساختمان و ایجاد یک نمای لوکس شناخته می‌شود. متریال های کامپوزیت از ترکیب دو یا چند جزء مختلف مانند فیبرهای شیشه، فیبر کربن، ماتریس پلیمری و گاهی اوقات مواد معدنی تشکیل شده‌اند.
این ترکیبات باعث ایجاد یک ماده با خصوصیات مطلوبی چون مقاومت بالا به فشار و کشش، سبکی، مقاومت در برابر حرارت، رطوبت و عدم نیاز به نگهداری زیاد می‌شود. همچنین، نصب و نگهداری آسان انواع نما با این متریال، آنها را به یک گزینه جذاب برای طراحی نمای مدرن تبدیل کرده است.
استفاده از متریال سنگ در نمای بیرونی ساختمان ها یکی از راهکارهای سنتی و متداول در معماری است که به دلیل ظاهر طبیعی و مقاومت بالا به عنوان یک گزینه محبوب شناخته می شود. این متریال با تنوع مانند گرانیت، مرمر، سنگ آهک و سنگ‌های مرمریتی، نماهای چشم نواز و منحصر به فردی را ایجاد می کند.
علاوه بر این، مقاومت سنگ در برابر عوامل جوی، حرارت و فرسایش، از ویژگی های مثبت استفاده از آن در نماهای بیرونی محسوب می شود. با این حال، وزن بالای سنگ و نیاز به نصب دقیق و حرفه ای ممکن است هزینه و زمان بیشتری را به همراه داشته باشد. به طور کلی، استفاده از متریال سنگ در نمای بیرونی ساختمان ها به عنوان یک انتخاب برای ارائه یک ظاهر سنتی و متفاوت مورد توجه است.
سرامیک به عنوان یکی از گزینه‌های محبوب در بین انواع نمای ساختمانی به واسطه زیبایی، مقاومت و دوام بالا شناخته می‌شود. سرامیک‌ها می‌توانند از انواع مختلفی مانند کاشی، سنگ‌های سرامیکی و پوشش‌های کامپوزیت ساخته شوند. این متریال‌ها معمولاً در برابر عوامل جوی و حرارت مقاوم بوده و همچنین از دوام بالایی برخوردار می‌باشند.
سرامیک‌ها به دلیل طرح‌ها و رنگ‌های متنوع، امکان ایجاد نماهای زیبا و متنوع را فراهم می‌سازند. استفاده از سرامیک در نماهای بیرونی به عنوان یک عایق حرارتی و صوتی، کارایی خوبی دارد. با این حال، ممکن است برخی از سرامیک‌ها به دلیل وزن بالا یا نیاز به نصب دقیق، به صرف هزینه و زمان بیشتری نیاز داشته باشند.
استفاده از آجر برای ساختمان ها، یکی از روش های طراحی نمای کلاسیک و رایج در معماری است. آجر، به عنوان یک ماده ساختمانی طبیعی و مقاوم برای بنا و نمای ساختمان، در انواع مختلفی از جمله: آجر سفالی، آجر نسوز، و آجر هلندی تولید می‌شود.
با توجه به طرح ها و اندازه های متنوع آجر، امکان ایجاد نمای ساده، چشم نواز و متنوع در طراحی معماری با این متریال وجود دارد. علاوه بر ظاهر زیبای انواع نمای آجری، این متریال عایق حرارتی بسیار خوبی نیز به شمار می‌آید. با این حال، وزن نسبتاً بالای آجر، هزینه های ساخت و نصب آن و نیاز به نگهداری دقیق برای حفظ زیبایی در طولانی مدت را می توان از نکات منفی این متریال دانست.
متریال چوب به عنوان مصالح ساختمانی در نمای بیرونی بناها به واسطه ظاهر گرم و دلچسب خود، ارتباط با طبیعت و ایجاد احساس نوستالژیک، به عنوان یک نمای کلاسیک مدرن شناخته می شود. این متریال با تنوع در انواع چوب مانند سرو، ساج، دوماتی، و غیره، با تنوع در بافت و طرح های مختلف به دست می آید.
چوب به دلیل خصوصیاتی نظیر سبکی، عایق بودن و مقاومت در برابر فشار و کشش، برای ساخت نماهای بیرونی ایده آل است. با این حال، نگهداری منظم و پوشش دهی با محصولات محافظتی ضروری است تا از تأثیرات ناشی از عوامل جوی و فعالیت حشرات جلوگیری شده و دوام چوب در طولانی مدت تضمین گردد.
استفاده از انواع نمای شیشه‌ای در ساختمان‌ها یک رویکرد مدرن و شیک در معماری معاصر است. شیشه به عنوان یک متریال شفاف، به خوبی نور طبیعی را به داخل ساختمان انعکاس داده و امکان ارتباط بین داخل و خارج را فراهم می سازد. این ویژگی باعث ایجاد فضایی باز و احساس آزادی در داخل ساختمان می شود.
از دیگر مزایای استفاده از شیشه در نماهای بیرونی ساختمان می‌توان به مقاومت در برابر عوامل جوی، آتش‌سوزی و همچنین امکان طراحی‌های خلاقانه و مدرن اشاره کرد. با این وجود، نگهداری مناسب از شیشه و جلوگیری از ایجاد خراش و لکه بر روی سطح آن می‌تواند از نکات مهمی محسوب شود که در انتخاب این مصالح به عنوان نمای ساختمان باید به آنها توجه نمود.
هزینه طراحی انواع نما بسته به عوامل گوناگون شامل موارد زیر می‌باشد:
برای اطلاعات دقیق‌تر و مشاهده نمونه نمای طراحی شده، می‌توانید با متخصصان طراحی ساختمان مشورت نموده تا با ارائه جزئیات پروژه خود، هزینه طراحی نما را مورد ارزیابی قرار دهند.
انتخاب و طراحی نمای جدید ساختمان با در نظر گرفتن انواع مصالح، ابعاد و نیازهای ساختمانی، مسئولیتی چالش برانگیز و حائز اهمیت است. از این رو، در طراحی و اجرای پروژه ها، نیاز است که با دقت انواع نما و متریال های انتخاب شوند. با در نظر گرفتن نیازها، شرایط اقلیمی و استانداردهای ساختمانی، می توان تا حد زیادی عمر مفید ساختمان را افزایش داد و همچنین در حفظ زیبایی و جذابیت آن موثر بود.
