شاسی کشی نمای ساختمان یکی از مهم‌ترین و اصلی‌ترین بخش‌های مربوط به صنعت ساخت‌وساز است. هدف از به‌کارگیری اصول و مبانی نبشی کشی، در اصل افزایش مقاومت بخش خارجی سازه یعنی نما است. با این‌همه شاسی کشی علاوه بر افزایش میزان مقاومت نما، باعث افزایش میزان استحکام و قدرت بخش داخلی ساختمان‌ها نیز می‌شود.
در بسیاری از مواقع یکی از دلایل اصلی ریزش نمای ساختمان، شاسی کشی غیراصولی با مهندسی ضعیف است؛ به همین دلیل باید پروسه نبشی کشی ساختمان با نهایت دقت و تخصص توسط مهندسین مجرب صورت پذیرد.
شاسی کشی یا همان نبشی کشی نمای ساختمان از جمله مهم‌ترین بخش‌ها برای مقاوم‌سازی سازه است. در این عملیات عمدتاً از نبش‌های آهنی و فولادی استفاده می‌شود. در واقع علت اینکه شاسی کشی با نام نبشی کشی نیز شناخته می‌شود؛ استفاده از متریال‌هایی تحت عنوان Iron Angle است. حتی در بحث برآورد هزینه‌های مربوط به اجرای نبشی کشی نما، قیمت و هزینه‌های نبشی نیز مورد بررسی قرار می‌گیرد؛ چراکه هزینه اجرا و پیاده‌سازی اصول نبشی دقیقاً به قیمت نبش‌های آهنی بستگی دارد.
همان‌طور که می‌دانید اسکلت هر ساختمان نقش جان و قلب آن را دارد؛ از طرفی چنانچه نبشی کشی ساختمان به‌صورت اصولی و مهندسی شده رعایت نشود، ممکن است اسکلت ساختمان تحت‌تأثیر عوامل محیطی همچون زلزله و… قرار گیرد.
پروسه شاسی کشی ساختمان دارای مراحل خاصی است که برای تکمیل این پروسه در ساخت‌وساز لازم است مراحل زیر طی شوند:
۱. نصب بیس پلیت به همراه رول بولت
۲. متصل‌کردن نبشی عمودی به تیرهای بالا و پایین
۳. متصل‌کردن نبشی‌های افقی به ستون و نبشی‌های عمودی
۴. نازک‌کاری به وسیله توری یا ربیتس
جهت آشنایی بهتر با نحوه اجرای نبشی کشی ساختمان، لازم است ابتدا انواع نبشی را معرفی نماییم. منظور از نبشی‌ها در اصل همان پروفیل‌هایی هستند که به شکل حرف **L** تولید می‌شوند. از مهم‌ترین انواع نبشی می‌توان موارد زیر را نام برد:
آشنایی با ضوابط شاسی کشی نما به شما کمک می‌کند تا به عنوان یک مدیر پروژه با بهترین مصالح و بهترین استراتژی‌ها، این پروسه مهم از ساخت‌وساز را انجام دهید! یکی از نکات بسیار مهم دراین‌خصوص، این است که در صورتی که دیوار اطراف از نوع پنل‌های سه‌بعدی باشد نیازی به میلگرد در حواشی دیوارها نیست و به مهارت خاصی نیاز نخواهید داشت! اما در صورتی که دیوار از نوع آجری باشد، بایستی از نبش کشی ساختمان استفاده کنید.
بر اساس آیین‌نامه برای دیوارهای خارجی، تحت هر شرایطی باید شاسی کشی ساختمان انجام شود! در حالت کلی پروسه نبشی کشی ساختمان به دو روش زیر صورت می‌گیرد:
۱. در اولین روش قبل از بتن‌ریزی ستون‌ها، برای جوش‌دادن نبشی از پلیت‌ها استفاده می‌شود.
۲. در دومین روش هم تمامی نبشی‌ها به ستون‌ها متصل می‌شود. برای اتصال نبشی به ستون عمدتاً از میخکوب یا تسمه مخصوص نبشی استفاده می‌شود. بعد از انجام این کار، میلگردهای عرضی به میلگردهای طولی متصل شده و در نهایت نبشی‌ها به میلگردهای طولی نیز متصل می‌شوند.
نبشی کشی نمای ساختمان مستلزم رعایت برخی نکات مهم علاوه بر ضوابط و قوانین مهندسی گفته شده است! به همین دلیل در این بخش به معرفی چند مورد از مهم‌ترین نکات مربوط به شاسی کشی نما و ساختمان خواهیم پرداخت.
نکته اول: در صورتی که وال پست به صورت عمودی و قائم باشد، بایستی تعدادی شاخک در نبشی و قوطی قرار بگیرد. بر همین اساس این دسته از شاخک‌ها حتماً باید به فاصله یک متر به یک متر توسط میلگردهای آجدار نمره ۱۰ انتخاب شوند.
نکته دوم: در سازه‌های فلزی وال پست مورد انتخابی باید بر اساس مصالح‌ای همچون قوطی، نبشی و ناودانی انجام شود تا در پروسه انتقال بار جانبی نسبت به قوطی عملکرد بهتری داشته باشد.
نکته سوم: نکته مهمی که در مورد وال پست‌های افقی با نمره میلگرد ۱۴ وجود دارد، این است که این دسته از وال پست‌ها باید بافاصله ۱.۵ تا ۱ متر به سقف جوش داده شوند.
نکته چهارم: در صورتی که طول دیوارها از ۶ متر بیشتر باشد و ضخامت آن‌ها حدود ۴۰ برابر ضخامت کل دیوار باشد، در آن صورت باید وال پست از نوع عمودی در نظر گرفته شود! اما چنانچه ارتفاع دیوار از ۳.۵ متر بیشتر باشد باید حتماً از وال پست‌های افقی استفاده شود.
نکته پنجم: در صورتی که وال پست قائم و عمودی را انتخاب کرده‌اید، باید حتماً یک عدد پلیت به قسمت کف رول بوت متصل کنید. سپس وال پست را روی آن توسط دو عدد نبشی جوش دهید.
برای زیرسازی نما از نوع سرامیک خشک بایستی از پروفیل‌های آلومینیومی و فلزی استفاده شود. در بسیاری از موارد از آلیاژ آلومینیوم برای زیر سازی استفاده می‌شود.
علت توصیه ما به استفاده از آلومینیوم در اصل سبک‌سازی هر چه بیشتر نما و در عین حال افزایش مقاومت آن است. اما در رابطه با جداشدن پنل‌های سرامیکی باید به این نکته مهم بپردازیم که این متریال‌ها به‌هیچ‌وجه از یکدیگر جدا نمی‌شوند؛ چراکه از هیچ‌گونه ماده چسبنده‌ای برای اتصال و نگهداری این متریال‌ها استفاده نمی‌شود.
در سازه‌های بتنی، نبشی کشی بدین صورت انجام می‌شود که در ابتدا باید مقدار نبشی‌های مورد نیاز بر اساس ابعاد و نیروهای وارده تعیین شوند. پس از تعیین نبشی، نوبت به سفارش محصول مورد نظر و نصب نبشی کشی می‌رسد. در آموزش نبشی کشی نما بتنی و سازه آن باید به این نکته هم اشاره کنیم که در این روش می‌بایست ورق‌های فولادی به ستون به‌خوبی متصل شوند.
بعدازاین ۳ کار لازم است تا نبشی‌های عمودی به ورق‌های فولادی اتصال داده شوند تا در نهایت پروسه شاسی کشی با موفقیت صورت گیرد.
برای نبشی کشی ساختمان عموماً از نبشی‌های بال مساوی با ابعاد ۵۰ در ۵۰ تا ۱۵۰ در ۱۵۰ استفاده می‌شود. در اصل انتخاب بهترین سایز برای نبشی به اصول نبشی کشی بستگی دارد.
در ابتدا باید متذکر شویم که منظور از وال پست همان نگهدارنده دیوار است. این متریال در اصل عضو غیرسازه‌ای بوده و همواره بین قاب و تیغه قرار می‌گیرد تا آن‌ها را به اسکلت متصل نماید. برای اجرای وال پست در سازه بهترین و ساده‌ترین روش نبشی کشی ساختمان است. در این روش پروفایل نبشی به ۲ صورت افقی و عمودی در داخل دیوارها قرار داده می‌شود.
شاسی کشی نمای ساختمان، اصول و قواعد خاص خود را دارد. در این بخش به معرفی برخی از مهم‌ترین اصول و حتی نکات جزئی مربوط به نبشی کشی نمای ساختمان می‌پردازیم. تمامی مهندسین پروژه‌های ساختمانی باید تمامی این اصول و نکات را بادقت رعایت کنند تا در نهایت بتوانند ساختمانی با بالاترین ضریب مقاومتی و استحکام خلق کنند.
یکی از اصول بسیار مهم مربوط به نبشی کشی نمای ساختمان، انتخاب مواد و مصالح باکیفیت است. همچنین نوع متریالی که برای نبشی کشی استفاده می‌شود باید متناسب با سایر مصالح به‌کاررفته در ساختمان باشد. توجه داشته باشید که حتی استفاده از نماپوش‌های باکیفیت نیز می‌تواند عمر و گستره‌ی مقاومت در بحث شاسی کشی را تا حد زیادی افزایش دهد. پروفیل‌های کامپوزیتی امروزه از جمله بهترین متریال‌ها برای افزایش مقاومت ساختمان‌ها در بخش نما هستند. مصالح مورد نیاز برای نبشی کشی عبارت‌اند از:
در عملیات زیرکاری، آخرین مرحله یعنی اتصال نبشی به نمای اصلی از اهمیت بسیار بالایی برخوردار است. در این مرحله از شاسی کشی نمای ساختمان، مهندسین باید حتماً ساختار نبشی شده را در جای خود فیکس کرده و سعی کنند برای این فیکس کردن از متریال‌های مناسب بهره ببرند. البته متریال‌های به‌کاررفته در این بخش با توجه به نوع نماپوش متفاوت است. برای مثال در نماهای کامپوزیتی از گیره‌های فلزی استفاده می‌شود. در نماهای سنگی و سرامیکی رابیتس و سیمان به کار گرفته می‌شوند.
در بحث شاسی کشی نمای ساختمان‌ها حتماً باید به بحث دیتیل و ابعاد توجه شود. پروفیل‌های مورد استفاده در این عملیات باید به ابعاد ۴۰×۴۰، ۶۰×۶۰ و ۸۰×۴۰ باشند. هدف از به‌کارگیری پروفیل‌هایی با چنین ابعادی به‌طورقطع رعایت بحث مقاومت و استحکام شاسی نمای ساختمان است.
استفاده از میلگردها به‌اندازه مورد نیاز یکی دیگر از نکات مهم در بحث شاسی کشی نمای ساختمان محسوب می‌شود. هر چقدر تعداد میلگردهای به‌کاررفته بیشتر باشد به همان اندازه هزینه‌های اجرایی نبشی کشی بیشتر خواهد بود.
اصول شاسی کشی نمای ساختمان مربوط به‌تمامی دسته‌بندی‌ها است؛ یعنی در هر یک از انواع روش‌های نبشی کشی باید تمامی این مراحل رعایت شود. هر چند ممکن است برخی موارد همچون نوع متریال به‌کاررفته در پروسه شاسی کشی در هر یک از متدها متفاوت باشد.
در این مدل از شاسی کشی، نماپوش سنگی به کار برده می‌شود. به علت بالا بودن وزن نمای سنگی حتماً باید از اتصالات محکمی به نام پیچ و پرچ، جوشکاری و… استفاده شود.
در اجرا نبشی کشی نمای کامپوزیتی از پروفیل‌های فولادی درجه یک استفاده می‌شود. پس از اجرای این پروفیل‌ها، نماپوش‌های کامپوزیتی روی آن‌ها قرار می‌گیرند. زیرسازی نماهای کامپوزیتی نسبت به سایر متریال‌ها بسیار ساده‌تر و کم‌هزینه‌تر است. در واقع نماپوش‌های کامپوزیتی به علت داشتن ویژگی‌هایی همچون وزن سبک، مقاومت بالا و… نسبت به سایر متریال‌ها، بیشتر در صنعت ساخت‌وساز مورد توجه قرار می‌گیرند.
منظور از نمای خشک همان نماهایی است که در اجرای آن‌ها از مصالحی همچون ملات و دوغاب استفاده نمی‌شود. نماپوش‌هایی از جنس سرامیک خشک نمونه‌ای از نماهای خشک هستند. در بحث زیرسازی این قبیل نماها عمدتاً از المان‌های عمودی و افقی استفاده می‌شود.
در شاسی کشی این دسته از نماها معمولاً از میلگرد یا رابیتس و قوطی فلزی استفاده می‌شود. البته برای استحکام سازی هر چه بیشتر، مقداری ملات نیز روی رابیتس‌ها پخش می‌شود.
نماهای چوبی در صنعت ساختمان‌سازی تحت عنوان نماهای ترموود نیز شناخته می‌شوند. در بحث زیرسازی این نماها از دو نوع متریال سیمان یا فلز استفاده می‌شود.
| نوع نبشی کشی | متریال اصلی | ویژگی‌ها و مزایا | چالش‌ها |
|---|---|---|---|
| سنگی | نبشی فولادی، پیچ و پرچ | • اتصالات محکم • استحکام بالا |
• وزن زیاد • هزینه بالا |
| کامپوزیت | پروفیل‌های فولادی درجه یک | • وزن سبک • مقاومت بالا • اجرای ساده |
هزینه اولیه بالاتر |
| نمای خشک (سرامیک) | پروفیل‌های آلومینیومی و فلزی | • بدون نیاز به ملات • نصب سریع |
نیاز به دقت بالا در نصب |
| سیمانی | میلگرد، رابیتس، قوطی فلزی | • مقاومت بالا • هزینه کمتر |
زمان اجرای طولانی‌تر |
| چوبی (ترموود) | سیمان یا فلز | • زیبایی طبیعی • مقاومت در برابر رطوبت |
نیاز به نگهداری منظم |
| بتنی | ورق‌های فولادی، نبشی | استحکام بسیار بالا | • پیچیدگی اجرا • زمان‌بر بودن |
در این بخش قرار است به برخی از سؤالات رایج و پرتکرار در زمینه نبشی کشی ساختمان پاسخ دهیم.
۱. انواع نبشی کشی ساختمان کدام‌اند؟ نبشی کشی به دودسته اصلی داخلی (داخل دیوار) و خارجی یا همان خارج دیوار تقسیم‌بندی می‌شود.
تعیین هزینه‌های مربوط به نبشی کشی به مواردی همچون متراژ کار بستگی دارد. عموماً این پروسه حدود ۲۰ درصد از کل هزینه‌های ساخت‌وساز را بیشتر می‌کند.
همان‌طور که با مطالعه مطالب فوق دریافتید، شاسی کشی نمای ساختمان مراحل و ضوابط خاصی دارد. برای پیاده‌کردن نبشی کشی برای انواع نما باید به برخی نکات ریز مهندسی توجه داشته باشید. هدف از به‌کارگیری نبشی در سازه‌ها در اصل مقاوم‌سازی آن‌ها در شرایط نامطلوب همچون زلزله و… است.
در این مطلب جامع، تمامی اطلاعاتی که باید در موردبحث شاسی کشی نمای ساختمان بدانید را به اشتراک گذاشتیم. برای نبشی کشی نمای ساختمان ابتدا باید مصالح مناسب و باکیفیت تهیه شده و سپس توسط مهندسین متخصص و حرفه‌ای مراحل و اصول مرتبط پیاده‌سازی شوند. رعایت تمامی نکات و اصول ذکر شده در این مقاله می‌تواند به ساخت ساختمانی مقاوم و ایمن کمک شایانی کند.
