نحوه اجرای نمای کامپوزیت نکته مهمی است که در هر شرایط و مکانی باید به دقت مورد توجه قرار بگیرد. ورق‌های کامپوزیت به‌دلیل داشتن ویژگی‌هایی مثل دوام زیاد، استحکام، مصرف اندک انرژی در طول فرآیند تولید و کاهش هزینه‌های حمل‌و‌نقل کاربردهای زیادی دارند و در نماهای داخلی و خارجی ساختمان‌های مسکونی، اداری، تجاری، صنعتی، آموزشی، بهداشتی، فرودگاه‌ها، ترمینال‌ها، ایستگاه‌های مترو، پمپ بنزین‌ها و دکوراسیون داخلی منازل، فروشگاه‌ها، تابلوهای تبلیغاتی و بسیاری مکان‌های دیگر استفاده می‌شوند.
ورق‌های کامپوزیت معمولا از لایه‌بندی چندین ماده ساخته می‌شوند که با کمک چسب یا روش‌های دیگر به هم چسبیده‌اند و یک ورق جدید با خواص منحصر‌به‌فرد، محکم و بادوام به وجود می‌آورند.
نوع موادی که درساخت ورق‌ها به کار می‌رود و خواص آن‌ها در نحوه اجرای نمای کامپوزیت تاثیر می‌گذارند؛ به‌عنوان مثال، ورق کامپوزیتی که در ساخت‌و‌ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد، معمولا از لایه‌بندی فایبرگلاس و یک رزین پلیمری تشکیل می‌شود که تحت حرارت و فشار قرار گرفته‌اند؛ ولی ورق‌هایی که در صنعت هوا و فضا به کار می‌روند از لایه‌بندی الیاف کربن و ماتریس پلیمری ساخته شده‌اند که آن‌ها نیز در دما و فشار پخته می‌شوند.
فرآیند ساخت ورق‌های کامپوزیتی پیچیده است و به تجهیزات و تخصص‌های ویژه‌ای نیاز دارد. برای به دست آوردن محصولی باکیفیت باید مطمئن شد که مواد اولیه به‌درستی تراز شده و به هم چسبیده‌اند تا به خواص و ویژگی‌های عملکردی نهایی دست پیدا کنند.
در انتخاب مواد اولیه نیز باید دقت کرد که هر کدام چه خواصی دارند تا از مرغوبیت و اثرگذاری آن در نتیجه نهایی مطمئن شد. این خواص شامل استحکام، سختی، دوام و همچنین امتیازات و ویژگی‌های کاربردی مثل مقاومت در برابر آتش، هدایت الکتریکی یا مقاوم بودن در برابر آب و هوا است.
رایج‌ترین انواع ورق‌های کامپوزیت از الیاف کربن، فایبرگلاس و الیاف آرامید (کولار) به دست می‌آیند. این مواد به‌دلیل استحکام زیاد نسبت به وزنشان و دوام بالای خود شهرت دارند که در طیف گسترده‌ای از صنایع مانند هوافضا، خودرو و کالاهای ورزشی کاربرد دارند.
اگر برای ساختمان خود به نصب نمای کامپوزیت فکر می‌کنید، باید نحوه اجرای نمای کامپوزیت و انواع روش‌های نصب این ورق‌ها را هم بشناسید تا بهترین راه را برای انجام این کار در پیش بگیرید؛ زیرا انتخاب روش مناسب نصب، بر کیفیت نهایی نمای ساختمان تاثیر مستقیمی می‌گذارد. هر کدام از روش‌های نصب نمای کامپوزیت ساختمان ویژگی‌های خاص خود را دارد و با هزینه‌های متفاوتی انجام می‌شود.
با شناخت روش‌های متفاوت اجرای این محصولات، راحت‌تر می‌توانید متناسب با بودجه خود تصمیم بگیرید. در ادامه چهار روش رایج اجرای ورق کامپوزیت را معرفی می‌کنیم.
برای نصب کامپوزیت نما می‌توان از چهار شیوه به نام‌های فیکس، هنگینگ یا ریلی، روش H و L و روش فیکس هنگینگ کمک گرفت. ورق‌های کامپوزیت در اشکال، رنگ‌ها و ابعاد متفاوتی وجود دارند و یکی از پیش‌نیازهای نصب آن‌ها، زیرسازی مناسب است که متناسب با سازه اصلی صورت می‌گیرد. زیرسازی برای نصب ورق‌های آلومینیومی را به دو صورت فلزی و آلومینیومی می‌توان انجام داد، پس از آن، ورق‌های آلومینیومی به سازه اصلی ساختمان متصل می‌شوند.
در ادامه با هر یک از روش‌های اجرای ورق کامپوزیت بیشتر آشنا می‌شوید.
در روش فیکس برای زیرسازی از نقشه‌هایی استفاده می‌شود که از پیش طراحی شده‌اند و تعداد و نحوه تقسیم‌بندی و سایز پانل‌ها و میزان حجم و فرم هر قسمت را نشان می‌دهند. ورق‌ها براساس ابعاد و اندازه‌های نقشه اجرایی با دستگاه گروف‌زنی، خم می‌شوند، سپس نوبت به پرچ نبشی یا براکت‌ها به ورق‌های آلومینیومی می‌رسد و ورق‌های کامپوزیت با استفاده از براکت‌ها با پیچ و پرچ به قوطی‌های زیرسازی اتصال می‌یابند. این پانل‌ها به‌صورت کاست به سازه‌های فلزی پیوند می‌خورند.
در مرحله بعدی درزهای بین پانل‌ها را پر و آن‌ها را در برابر رطوبت، عایق می‌کنند. این درزها را می‌توان با تسمه‌هایی از جنس ورق و لاستیک‌های سیلیکونی پر کرد.
برای اجرای ورق کامپوزیت از این طریق در ساختمان‌هایی که سازه فلزی دارند، زیرسازی را می‌توان به‌صورت رولت بولت یا پلیت‌های کوبیده‌شده در ساختمان‌هایی انجام داد که سازه بتنی دارند. در واقع با توجه به طرح کلی نما مدول‌هایی از پروفیل‌های آهنی و فلزی را روی سازه اصلی اجرا می‌کنند. در این شیوه پروفیل‌های آهنی با مقطع ۴۰*۴۰ و پروفیل‌های فلزی با مقطع ۴۰*۲۰ میلی‌متر به کار می‌روند.
در روش فوق، ورق‌های کامپوزیت به‌صورت ثابت با نبشی به سازه اصلی نما متصل می‌شوند. در مقایسه با روش ریلی، سرعت نصب این شیوه بالاتر و هزینه اجرای آن کمتر است؛ ولی در مواردی پرچ‌ها قابل رویت باقی می‌مانند.
این نحوه اجرای نمای کامپوزیت در بین روش‌های نصب نمای کامپوزیت ساختمان بهترین راه اجرایی است، چراکه نصب نمای کامپوزیت را کاملا می‌توان آب‌بندی کرد.
آب‌بندی نما به سه روش صورت می‌گیرد:
تسمهای از جنس ورق در شیار بین ورق‌ها با چسب پلیاورتان چسبانده می‌شود.
درزگیری شیارهای بین ورق‌ها توسط نواری صورت می‌گیرد که برای چسباندن آن، چسب سیلیکونی به کار می‌رود.
از چسب سیلیکونی درون شیارها و تزریق فوم استفاده می‌شود.
از مزیت‌های اجرای ورق کامپوزیت با این روش می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:
سرعت بالا در اجرا و نصب ورق‌ها
امکان اجرای انواع ورق‌های کامپوزیت به این روش
هزینه کم
امکان تعویض راحت پانل‌ها
قابلیت دسترسی به سازه‌ی پشت ورق‌های کامپوزیت
در این روش نصب کامپوزیت نما، ورق‌ها به‌صورت ریلی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. ریل‌هایی از براکت‌های آلومینیومی روی نما قرار داده می‌شوند و پس از برش دادن و خم شدن پانل‌ها، آن‌ها را به شکل کاست روی پین ریل‌ها آویزان می‌کنند، به همین دلیل به این روش هنگینگ (آویزان شدن) می‌گویند. این ریل‌ها قابلیت رگلاژ دارند.
ازآنجا‌که در این طریقه نصب نمای کامپوزیت، پانل‌ها به‌صورت ریلی در کنار هم قرار می‌گیرند، به آن ریلی نیز گفته می‌شود. زیرسازی در این نحوه اجرای نمای کامپوزیت معمولا با استفاده از پروفیل‌های آهنی۸۰*۴۰ میلی‌متری صورت می‌گیرد. برای اتصال براکت آلومینیومی به پروفیل آهنی، ابتدا نبشی‌های آهنی را به پروفیل‌های آهنی وصل می‌کنند و بعد نبشی‌های آلومینیومی را روی آن‌ها کار بگذارند تا براکت‌های آلومینیومی را نگه دارند.
در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی از تیرها و ستون‌های موجود برای قوطی‌کشی و نصب دستک‌ها استفاده می‌شود و در ساختمان‌هایی با اسکلت بتنی، صفحات از قبل پیش‌بینی‌شده برای اتصال دستک به کار می‌رود، در غیر این صورت صفحه‌ای فلزی یا نبشی را به تیر بتنی رول بولت می‌کنند و دستک‌ها به آن متصل می‌شوند.
بعد از اتصال دستک‌ها، قوطی‌ها یا نبشی‌ها را طبق نقشه زیرسازی به یکدیگر وصل می‌کنند. نبشی‌ها با دو سوراخ لوبیایی تعبیه می‌شوند تا رگلاژ ناودانی‌ها و ورق‌ها برای رفع خطاهای احتمالی اجرا میسر شود. پروفیل‌ها هم باید آلومینیومی باشند یا لایه محافظ آن‌ها را بپوشاند. قوطی‌ها هم باید شاقول و تراز شوند.
در داخل براکت‌های آلومینیومی نیز پین‌های استیل ضد زنگ برای نگه داشتن پانلهای کامپوزیت وجود دارد. در پایان نیز پانلهای کامپوزیت توسط دستگاه گروف‌زنی خم می‌شوند و شیارهای کوچکی روی آن‌ها قرار می‌گیرد. این شیارها روی پین‌های استیل درون براکت آلومینیومی گذاشته می‌شوند.
ناودانی ریلی با پیچ به نبشی وصل می‌شود. شیارهایی در دو طرف و وسط ناودانی برای حرکت ناودانی به بالا و پایین قرار گرفته‌اند. ناودانی بولت‌ها با پیچ به ناودانی ریلی اتصال پیدا می‌کند. یک پیچ و مهره دیگر هم در امتداد ناودانی ریلی برای رگلاژ ورق و حرکت به چپ و راست تعبیه شده است. ورق‌ها هم طبق نقشه‌ها، برش می‌خورند، سپس شیار‌زنی جهت خم کردن ورق صورت می‌گیرد که برای انجام از مته‌‌های ۹۰ و ۱۳۵ درجه استفاده می‌کنند. سپس کناره‌های ورق با دستگاه پرس پانچ سوراخ می‌شود.
بعد از مراحل فوق؛ خم، مونتاژ، نصب و تثبیت ورق طبق نقشه صورت می‌گیرد. نصب به این طریق نیازمند عوامل اجرایی مجرب و آموزش دیده است تا اقدامات اجرایی نظیر اجرای شکاف‌ها و نصب دستک‌ها با دقت بالا انجام شود.
از روش هنگینگ برای اجرای پانلهای ساده می‌توان کمک گرفت و دارای مزیت‌هایی شامل موارد زیر است:
روشی رایج برای نصب ورق‌های کامپوزیتی
انجام درزبندی به‌صورت مکانیکال
سرعت اجرای بالا در نصب ورق‌های کامپوزیتی
کارکرد به‌عنوان عایق حرارتی
ضد زلزله
برخورداری از قابلیت تعویض پس از نصب
برخورداری از قابلیت رگلاژ سازه نگهدارنده پانلهای کامپوزیت
یک نحوه اجرای نمای کامپوزیت دیگر به نام H&L وجود دارد که از روش‌های متداول و نه‌چندان مقاوم نصب نمای کامپوزیت است که تنها در ایران به کار می‌رود و از استانداردهای جهانی برخوردار نیست.
همان‌گونه که از نام آن می‌توان فهمید، در این شیوه نبشی‌های H و L مانندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ابتدا پروفیل‌های آهنی روی اسکلت ساختمان و براساس طرح کلی نما اجرا می‌شوند. بعد از آن ورق‌های کامپوزیت که مطابق نقشه برش خورده‌اند به شکل کشویی در داخل پروفیل‌های H و L و کنج (V) قرار می‌گیرند.
نبشی‌های L را در گوشه پنل‌ها و نبشی‌های H را در وسط پانلهای کامپوزیت قرار می‌دهند. در گوشه‌ها و کنج‌های دیوار نیز نبشی‌های V شکل به کار می‌روند که نقش درزگیر را بر عهده دارند.
در این روشِ نصب کامپوزیت نما نیز زیرسازی مشابه با روش فیکس صورت می‌گیرد و پس از آن نبشی یا براکت‌ها به ورق‌های آلومینیومی پرچ می‌شوند و ورق‌های کامپوزیت از طریق براکت‌ها با پیچ و پرچ به قوطی‌های زیرسازی اتصال می‌یابند. در شیوه H&L از دستگاه گروف‌زنی برای خم کردن پانل‌ها استفاده نمی‌کنند و ورق‌ها به‌صورت مستقیم و کشویی بین نبشی‌ها قرار می‌گیرند.
نصب نمای کامپوزیت ساختمان با کمک این شیوه در موارد زیر کاربرد دارد:
پوشش دور آسانسورها
تابلوهای تبلیغاتی
پوشش باکس‌ها
پمپ بنزین
پوشش دور پله‌های برقی
پوشش ستون‌ها
طریقه نصب نمای کامپوزیت از طریق اچ و ال نیز امتیازات ویژه خود را دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
هزینه اجرای پایین
سرعت اجرایی بالا
امکان استفاده از نبشی‌ها به تناسب رنگ ورق
اگر کارفرما از نظر زیبایی‌شناسی به شیار ایجاد شده در روش‌های دیگر علاقه‌مند نباشد؛ در این روش، نما با خطوط شبکهای حاصل از پروفیل‌های اچ و ال پوشیده می‌شود که می‌توانند همرنگ یا با رنگ متضاد باشند.
نکته قابل توجه در این روش آن است که امکان تعویض ورق‌ها به‌صورت مجزا وجود ندارد و درصورت نیاز تمامی نما باید باز و دوباره اجرا شود. کم‌هزینه‌ترین نحوه اجرای نمای کامپوزیت نیز همین راه است و به همین علت محبوبیت بالایی دارد.
زیرسازی در این روش نیز مانند شیوه هنگینگ انجام می‌شود؛ یعنی ابتدا از پروفیل‌های آهنی۸۰*۴۰ برای اتصال قوطی آلومینیومی به پروفیل آهنی کمک می‌گیرند. نبشی‌های آهنی را به پروفیل‌های آهنی وصل می‌کنند و بعد روی آن‌ها، نبشی‌های آلومینیومی را کار می‌گذارند تا براکت‌ها را نگه دارند.
براکت‌های آلومینیومی با داشتن پین‌های استیل ضد زنگ، پانلهای کامپوزیت را در ضلع عمودی نگه می‌دارند. مانند روش فیکس، در قسمت‌های بالایی و پایین ورق‌های کامپوزیت از پیچ و پرچ استفاده می‌شود. در پایان برای عایق‌بندی، تسمه‌هایی از جنس ورق را در درزهای عمودی و دو لب برگشتی در درزهای افقی قرار می‌دهند.
موارد زیر را می‌توان به‌عنوان مزیت‌های روش فوق اعلام کرد:
سبک بودن سازه به نسبت به دیگر روش‌ها
برخورداری از قابلیت رگلاژ سازه نگهدارنده پانلهای آلومینیومی
مناسب برای نصب ورق‌های کامپوزیت در انواع اقلیم‌ها
نحوه اجرای نمای کامپوزیت شامل چندین مرحله کلیدی است که عبارت‌اند از:
الف. طراح ابتدا بایستی، طرح سه بعدی را باتوجه به ابعاد، رنگ بندی و … طراحی کند.
ب. بر مبنای طراحی انجام شده، متراژ ورق های مورد نیاز از هر کد رنگ برآورد می شود.
ج. در راستای تامین ورق مورد نیاز با کارشناسان فروش بایستی جهت گرفتن موجودی از هر کد، انتخاب صحیح ضخامت پوسته ی ورق (با توجه به نوع ساختمان)، انتخاب محتویات لایه میانی ورق (مغزی) (معمولی، ضد حریق و …) با متخصصان امر مشورت به عمل آید.
د. روش نصب با توجه به نوع طراحی و شرایط ساختمان، هزینه اجرا و سایر ملاحظات انتخاب می شود.
الف . متریال مورد نیاز برای زیرسازی ها مثل H ,L, کنج، نبشی‌ها، قوطی ها و …. با توجه به طراحی و متراژ، برآورد و تامین می شود.
ب. انجام زیرسازی : نصب و جوشکاری پروفیل ها با توجه به نقشه انجام می شود.
ج. برش، شیار برش و خم ورق ها با توجه به ابعاد مشخص شده در نقشه انجام می شود.
د. اجرای ورق روی نما
ه. جدا کردن فیلم محافظتی
لازم است به این نکته توجه شود که فیلم محافظتی را بایستی حداکثر ظرف مدت ۳ ماه پس از نصب از سطح ورق جدا نمود در غیر اینصورت جدا نمودن فیلم ها از ورق با مشکل و خسارت مواجه خواهد شد.
ورق‌های کامپوزیت به‌طور رایج در بسیاری از صنایع از جمله موارد زیر استفاده می‌شوند:
اتومبیل‌های مدرن، کامیون‌ها و سایر وسایل نقلیه بزرگ از ورق‌های کامپوزیت برای پوشش دیوارها، سقف، درها و کف و در صنایعی مثل کشتی سازی، صنایع ریلی و بدنه کاروان، سردخانه و … استفاده می‌کنند. در مقایسه با سازه‌های فولادی معمولی، ورق‌های کامپوزیت به‌طور قابل توجهی سبک‌تر هستند.
آن‌ها عایق حرارتی بسیار مطلوبی شمرده می‌شوند و وزن خودرو را کاهش می‌دهند، در عین حال دما را هم تنظیم می‌کنند. ورق‌های کامپوزیت سبک وزن نیز در وسایل نقلیه موتوری به‌عنوان ورق‌های آستر تخصصی به کار می‌روند. این ورق‌ها را می‌توان با دستگاه های CNC با جزییات و اشکال خاص نیز ارائه کرد.
علاوه بر کارآمد بودن ورق‌های کامپوزیتی از‌نظر حرارتی، هسته آن‌ها در برابر صدا نیز عایق ساخته می‌شود. آن‌ها می‌توانند صدا را جذب کنند و به همین دلیل در ساخت ساختمان‌های تجاری و مسکونی و دیوارهای خشک مورد استفاده قرار می‌گیرند.
ورق‌های کامپوزیتی با برخورداری از مواد روکش تزئینی و هسته‌های عایق (دو لایه آلومینیوم و یک لایه پلی اتیلن) می‌توانند به بهبود راندمان حرارتی ساختمان‌ها و سازه‌ها کمک کنند.
اتاق‌های سرد از این نوع محصولات بهره می‌برند، زیرا در ایجاد محیط‌های بهداشتی و کنترل‌شده با دما موثر هستند؛ به‌عنوان مثال، محیط‌های کاری که از چیلر استفاده می‌کنند یا محیط‌های فرآوری مواد غذایی معمولاً از ورق‌های کامپوزیت عایق برای ایجاد یک سد حرارتی و بخار در اطراف مناطق خاص در مکان مورد نظر خود کمک می‌گیرند.
ورق‌های کامپوزیت به‌طور رایج در صنعت خودرو برای عایق‌کاری و پشتیبانی از وسایل نقلیه‌ای به کار می‌رود که به بارگیری منحصر‌به‌فرد نیاز دارند؛ مانند کامیون‌های حمل غذا و وانت‌ها. ورق‌ها، بارهای سنگین را در داخل کامیون تحمل می‌کنند و در عین حال کالاهایی را که باید حمل‌و‌نقل شوند در دمای مناسب نگه می‌دارند.
توجه به این نکته ضروری است که نحوه اجرای نمای کامپوزیت و اجرای ورق‌های کامپوزیت به شدت به زمینه‌های خاص استفاده و کاربرد مورد نظر ورق بستگی دارد. بنابراین، این فرآیند می‌تواند بسیار متفاوت باشد و در برخی موارد هم بسیار پیچیده است.
مدت زمان مورد نیاز برای نصب کامپوزیت نما به عوامل مختلفی همچون سطح نما، ارتفاع ساختمان، تعداد کارگران و نصابان، مدت زمان آماده‌سازی قطعات اصلی و سفارشی، شرایط آب و هوایی و … بستگی دارد.
یکی از مهم‌ترین سوالات افرادی که قصد اجرای نمای کامپوزیت دارند، هزینه اجرای نما با ورق‌های کامپوزیت است. در تعیین قیمت نهایی اجرای ورق‌های کامپوزیت عوامل مختلفی ازجمله نوع طرح نما، نوع ورق، روش نصب ورق کامپوزیت، مقدار قوطی مصرف‌شده در نمای ساختمان، محل پروژه و ارتفاع آن، مقدار و حجم پروژه و مواردی از این دست تاثیرگذار است.
نصب نمای کامپوزیت ساختمان به دلایل ذیل میان افراد محبوبیت خاصی دارد که زیبایی و قیمت ساختمان‌ها را افزایش می‌دهد.
ورق‌های کامپوزیت دارای پوشش PVDF/FEVE هستند. این نوع پوشش باعث می‌شود ورق‌ها بدون گرد‌و‌غبار و بدون خراش باشند و از این رو درخشندگی ورق را حفظ می‌کنند.
این نوع محصولات کامپوزیتی دارای پوشش PVDF و پوشش کربن فلوراید است. هر‌دوی این مواد توانایی و مقاومت محصول را در برابر آسیب افزایش می‌دهند. جدای از آن، کامپوزیت‌های فلزی مانند پانلهای لانه‌زنبوری حاوی پلی اتیلن نیستند و می‌توانند در برابر آسیب‌های محیطی مانند خوردگی یا ترک مقاومت بشتری داشته باشند.
معماری امروز در سراسر جهان بر پایه مصالح ساختمانی پایداری صورت می‌گیرد که دوست‌دار محیط زیست هستند. پانلهای کامپوزیت فلزی مانند ورق‌های ACP باعث کاهش وزن سازه می شوند. این مواد ۱۰۰٪ قابل بازیافت هستند و از هسته گرفته تا پوشش بیرونی آن‌ها، قابلیت بازیابی و ضمن دارا بودن ارزش مالی، قابلیت بازگشت به چرخه طبیعت را نیز دارند. این محصولات دوباره مورد استفاده قرار داد. آن‌ها در نمای کامپوزیت به صورت عایق حرارتی و صوتی نیز عمل می‌کنند.
برای افزایش خلاقیت در طراحی باید بتوان مواد مورد استفاده در تولید ورق‌ها را به‌صورت سفارشی انتخاب کرد. ورق‌های کامپوزیت به معماران اجازه می‌دهد تا خلاقانه و مبتنی بر تخیل خود عمل کنند.
در بالا به معرفی کاربردی‌ترین روش‌های اجرای ورق‌ها و نحوه اجرای نمای کامپوزیت پرداختیم. شما می‌توانید با اطلاع از مزیت‌های هر روش بهترین تصمیم را در این زمینه بگیرید. درصورت نیاز به مشاوره و خرید، از طریق راه‌های ارتباطی درج‌شده در وب‌سایت با تیم کارشناسان کارخانه پرمیوم باند ارتباط برقرار کنید.
