نحوه اجرای نمای کامپوزیت و نصب آن

تاثیر مواد تشکیل‌دهنده در نحوه اجرای نمای کامپوزیت

ورق‌های کامپوزیت معمولا از لایه‌بندی چندین ماده ساخته می‌شوند که با کمک چسب یا روش‌های دیگر به هم چسبیده‌اند و یک ورق جدید با خواص منحصر‌به‌فرد، محکم و بادوام به وجود می‌آورند.

نوع موادی که درساخت ورق‌ها به کار می‌رود و خواص آن‌ها در نحوه اجرای نمای کامپوزیت تاثیر می‌گذارند؛ به‌عنوان مثال، ورق کامپوزیتی که در ساخت‌و‌ساز مورد استفاده قرار می‌گیرد، معمولا از لایه‌بندی فایبرگلاس و یک رزین پلیمری تشکیل می‌شود که تحت حرارت و فشار قرار گرفته‌اند؛ ولی ورق‌هایی که در صنعت هوا و فضا به کار می‌روند از لایه‌بندی الیاف کربن و ماتریس پلیمری ساخته شده‌اند که آن‌ها نیز در دما و فشار پخته می‌شوند.

فرآیند ساخت ورق‌های کامپوزیتی پیچیده است و به تجهیزات و تخصص‌های ویژه‌ای نیاز دارد. برای به دست آوردن محصولی باکیفیت باید مطمئن شد که مواد اولیه به‌درستی تراز شده و به هم چسبیده‌اند تا به خواص و ویژگی‌های عملکردی نهایی دست پیدا کنند.

در انتخاب مواد اولیه نیز باید دقت کرد که هر کدام چه خواصی دارند تا از مرغوبیت و اثرگذاری آن در نتیجه نهایی مطمئن شد. این خواص شامل استحکام، سختی، دوام و همچنین امتیازات و ویژگی‌های کاربردی مثل  مقاومت در برابر آتش، هدایت الکتریکی یا مقاوم بودن در برابر آب ‌و ‌هوا است.

رایج‌ترین انواع ورق‌های کامپوزیت از الیاف کربن، فایبرگلاس و الیاف آرامید (کولار) به دست می‌آیند. این مواد به‌دلیل استحکام زیاد نسبت به وزنشان و دوام بالای خود شهرت دارند که در طیف گسترده‌ای از صنایع مانند هوافضا، خودرو و کالاهای ورزشی کاربرد دارند.

اجرای ورق کامپوزیت

اگر برای ساختمان خود به نصب نمای کامپوزیت فکر می‌کنید، باید نحوه اجرای نمای کامپوزیت و انواع روش‌های نصب این ورق‌ها را هم بشناسید تا بهترین راه را برای انجام این کار در پیش بگیرید؛ زیرا انتخاب روش مناسب نصب، بر کیفیت نهایی نمای ساختمان تاثیر مستقیمی‌ می‌گذارد. هر کدام از روش‌های نصب نمای کامپوزیت ساختمان ویژگی‌های خاص خود را دارد و با هزینه‌های متفاوتی انجام می‌شود.

با شناخت روش‌های متفاوت اجرای این محصولات، راحت‌تر می‌توانید متناسب با بودجه خود تصمیم‌ بگیرید. در ادامه چهار روش رایج اجرای ورق کامپوزیت را معرفی می‌کنیم.

نحوه اجرای ورق کامپوزیت نما

برای نصب کامپوزیت نما می‌توان از چهار شیوه به نام‌های فیکس، هنگینگ یا ریلی، روش H  و L  و روش فیکس هنگینگ کمک گرفت. ورق‌های کامپوزیت در اشکال، رنگ‌ها و ابعاد متفاوتی وجود دارند و یکی از پیش‌نیازهای نصب آن‌ها، زیرسازی مناسب است که متناسب با سازه اصلی صورت می‌گیرد. زیرسازی برای نصب ورق‌های آلومینیومی را به دو صورت فلزی و آلومینیومی می‌توان انجام داد، پس از آن، ورق‌های آلومینیومی به سازه اصلی ساختمان متصل می‌شوند.

در ادامه با هر یک از روش‌های اجرای ورق‌ کامپوزیت بیشتر آشنا می‌شوید.

‌روش فیکس

در روش فیکس برای زیرسازی از نقشه‌هایی استفاده می‌شود که از پیش ‌طراحی ‌شده‌اند و تعداد و نحوه تقسیم‌بندی و سایز پانل‌ها و میزان حجم و فرم هر قسمت را نشان می‌دهند. ورق‌ها براساس ابعاد و اندازه‌های نقشه اجرایی با دستگاه گروف‌زنی، خم می‌شوند، سپس نوبت به پرچ نبشی یا براکت‌ها به ورق‌های آلومینیومی می‌رسد و ورق‌های کامپوزیت با استفاده از براکت‌ها با پیچ و پرچ به قوطی‌های زیرسازی اتصال می‌یابند. این پانل‌ها به‌صورت کاست به سازه‌های فلزی پیوند می‌خورند.

در مرحله بعدی درزهای بین پانل‌ها را پر و آن‌ها را در برابر رطوبت، عایق می‌کنند. این درزها را می‌توان با تسمه‌هایی از جنس ورق و لاستیک‌های سیلیکونی پر کرد.

برای اجرای ورق کامپوزیت از این طریق در ساختمان‌هایی که سازه‌ فلزی دارند، زیرسازی را می‌توان به‌صورت‌ رولت بولت یا پلیت‌های کوبیده‌شده در ساختمان‌هایی انجام داد که سازه بتنی دارند. در واقع با توجه به طرح کلی نما مدول‌هایی از پروفیل‌های آهنی و فلزی را روی سازه اصلی اجرا می‌کنند. در این شیوه پروفیل‌های آهنی با مقطع ۴۰*۴۰ و پروفیل‌های فلزی با مقطع ۴۰*۲۰ میلی‌متر به کار می‌روند.

در روش فوق، ورق‌های کامپوزیت به‌صورت ثابت با نبشی به سازه اصلی نما متصل می‌شوند. در مقایسه با روش ریلی، سرعت نصب این شیوه بالاتر و هزینه اجرای آن کمتر است؛ ولی در مواردی پرچ‌ها قابل رویت باقی می‌مانند.

این نحوه اجرای نمای کامپوزیت در بین روش‌های نصب نمای کامپوزیت ساختمان بهترین راه اجرایی است، چراکه نصب نمای کامپوزیت را کاملا می‌توان آب‌بندی کرد.

آب‌بندی نما به سه روش صورت می‌گیرد:

آب‌بندی به روش تسمه‎‌ای:

 تسمه‌‎ای از جنس ورق در شیار بین ورق‌‎ها با چسب پلی‎اورتان چسبانده می‌شود.

آب‌بندی به روش درزگیری:

 درزگیری شیارهای بین ورق‌ها توسط نواری صورت می‌گیرد که برای چسباندن آن، چسب سیلیکونی به کار می‌رود.

آب‌بندی  به روش چسب و فوم:

 از چسب سیلیکونی درون شیارها و تزریق فوم استفاده می‌شود.

مزیت‌های روش فیکس

از مزیت‌های اجرای ورق کامپوزیت با این روش می‌توانیم به موارد زیر اشاره کنیم:

سرعت بالا در اجرا و نصب ورق‌ها

امکان اجرای انواع ورق‌های کامپوزیت به این روش

هزینه کم

امکان تعویض راحت پانل‌ها

قابلیت دسترسی به سازه‌ی‌ پشت ورق‌های کامپوزیت

روش هنگینگ یا ریلی

در این روش نصب کامپوزیت نما، ورق‌ها به‌صورت ریلی در کنار یکدیگر قرار می‌گیرند. ریل‌هایی از براکت‌های آلومینیومی روی نما قرار داده می‌شوند و پس از برش دادن و خم شدن پانل‌ها، آن‌ها را به شکل کاست روی پین ریل‌ها آویزان می‌کنند، به همین دلیل به این روش هنگینگ (آویزان شدن) می‌گویند. این ریل‌ها قابلیت رگلاژ دارند.

ازآنجا‌که در این طریقه نصب نمای کامپوزیت، پانل‌ها به‌صورت ریلی در کنار هم قرار می‌گیرند، به آن ریلی نیز گفته می‌شود. زیرسازی در این نحوه اجرای نمای کامپوزیت معمولا با استفاده از پروفیل‌های آهنی۸۰*۴۰ میلی‌متری صورت می‌گیرد. برای اتصال براکت آلومینیومی به پروفیل آهنی، ابتدا نبشی‌های آهنی را به پروفیل‌های آهنی وصل می‌کنند و بعد نبشی‌های آلومینیومی را روی آن‌ها کار بگذارند تا براکت‌های آلومینیومی را نگه دارند.

در ساختمان‌هایی با اسکلت فلزی از تیرها و ستون‌های موجود برای قوطی‌کشی و نصب دستک‌ها استفاده می‌شود و در ساختمان‌هایی با اسکلت بتنی، صفحات از قبل پیش‌بینی‌شده برای اتصال دستک به کار می‌رود، در غیر این صورت صفحه‌ای فلزی یا نبشی را به تیر بتنی رول بولت‌ می‌کنند و دستک‌ها به آن متصل می‌شوند.

بعد از اتصال دستک‌ها، قوطی‌ها یا نبشی‌ها را طبق نقشه زیرسازی به یکدیگر وصل می‌کنند. نبشی‌ها با دو سوراخ لوبیایی تعبیه می‌شوند تا رگلاژ ناودانی‌ها و ورق‌ها برای رفع خطاهای احتمالی اجرا میسر شود. پروفیل‌ها هم باید آلومینیومی باشند یا لایه محافظ آن‌ها را بپوشاند. قوطی‌ها هم باید شاقول و تراز شوند.

در داخل براکت‌های آلومینیومی نیز پین‌های استیل ضد زنگ برای نگه داشتن پانل‌های کامپوزیت وجود دارد. در پایان نیز پانل‌های کامپوزیت توسط دستگاه گروف‌زنی خم می‌شوند و شیارهای کوچکی روی آن‌ها قرار می‌گیرد. این شیارها روی پین‌های استیل درون براکت آلومینیومی گذاشته می‌شوند.

ناودانی ریلی با پیچ به نبشی وصل می‌شود. شیارهایی در دو طرف و وسط ناودانی برای حرکت ناودانی به بالا و پایین قرار گرفته‌اند. ناودانی بولت‌ها با پیچ به ناودانی ریلی اتصال پیدا می‌کند. یک پیچ و مهره دیگر هم در امتداد ناودانی ریلی برای رگلاژ ورق و حرکت به چپ و راست تعبیه شده است. ورق‌ها هم طبق نقشه‌ها، برش می‌خورند، سپس شیار‌زنی جهت خم کردن ورق صورت می‌گیرد که برای انجام از مته‌‌های ۹۰ و ۱۳۵ درجه استفاده می‌کنند. سپس کناره‌های ورق با دستگاه پرس پانچ سوراخ می‌شود.

بعد از مراحل فوق؛ خم، مونتاژ، نصب و تثبیت ورق طبق نقشه صورت می‌گیرد. نصب به این طریق نیازمند عوامل اجرایی مجرب و آموزش دیده است تا اقدامات اجرایی نظیر اجرای شکاف‌ها و نصب دستک‌ها با دقت بالا انجام شود.

مزایای نصب نمای کامپوزیت ساختمان به روش هنگینگ

از روش هنگینگ برای اجرای پانل‌های ساده می‌توان کمک گرفت و دارای مزیت‌هایی شامل موارد زیر است:

روشی رایج برای نصب ورق‌های کامپوزیتی

انجام درزبندی به‌صورت مکانیکال

سرعت اجرای بالا در نصب ورق‌های کامپوزیتی

کارکرد به‌عنوان عایق حرارتی

ضد زلزله

برخورداری از قابلیت تعویض پس از نصب

برخورداری از قابلیت رگلاژ سازه‌ نگهدارنده‌ پانل‌‌های کامپوزیت

روش H  و L

یک نحوه اجرای نمای کامپوزیت دیگر به نام H&L وجود دارد که از روش‌های متداول و نه‌چندان مقاوم نصب نمای کامپوزیت است که تنها در ایران به کار می‌رود و از استانداردهای جهانی برخوردار نیست.

همان‌گونه که از نام آن می‌توان فهمید، در این شیوه نبشی‌های H و L مانندی مورد استفاده قرار می‌گیرند. ابتدا پروفیل‌های آهنی روی اسکلت ساختمان و براساس طرح کلی نما اجرا می‌شوند. بعد از آن ورق‎های کامپوزیت که مطابق نقشه برش خورده‌اند به شکل کشویی در داخل پروفیل‌های H و L و کنج (V) قرار می‎گیرند.

نبشی‌های L  را در گوشه پنل‌ها و نبشی‌های H  را در وسط پانل‌های کامپوزیت قرار می‌دهند. در گوشه‌ها و کنج‌های دیوار نیز نبشی‌های V  شکل به کار می‌روند که نقش درزگیر را بر عهده دارند.

در این روشِ نصب کامپوزیت نما نیز زیرسازی مشابه با روش فیکس صورت می‌گیرد و پس از آن نبشی یا براکت‌ها به ورق‌های آلومینیومی پرچ می‌شوند و ورق‌های کامپوزیت از‌ طریق براکت‌ها با پیچ و پرچ به قوطی‌های زیرسازی اتصال می‌یابند. در شیوه H&L  از دستگاه گروف‌زنی برای خم کردن پانل‌ها استفاده نمی‌کنند و ورق‌ها به‌صورت مستقیم و کشویی بین نبشی‌ها قرار می‌گیرند.

 نصب نمای کامپوزیت ساختمان با کمک این شیوه در موارد زیر کاربرد دارد:

پوشش دور آسانسورها

تابلوهای تبلیغاتی

پوشش باکس‌ها

پمپ بنزین

پوشش دور پله‌های برقی

پوشش ستون‌ها

مزیت‌های روش H  و L

طریقه نصب نمای کامپوزیت از طریق اچ و ال نیز امتیازات ویژه خود را دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌کنیم:

هزینه اجرای پایین

سرعت اجرایی بالا

امکان استفاده از نبشی‌ها به تناسب رنگ ورق

اگر کارفرما از نظر زیبایی‌شناسی به شیار ایجاد‌ شده در روش‎های دیگر علاقه‌مند نباشد؛ در این روش، نما با خطوط شبکه‌‎ای حاصل از پروفیل‌های اچ و ال پوشیده می‌شود که می‎توانند هم‎رنگ یا با رنگ متضاد باشند.

نکته قابل توجه در این روش آن است که امکان تعویض ورق‌ها به‌صورت مجزا وجود ندارد و درصورت نیاز تمامی نما باید باز و دوباره اجرا شود. کم‌هزینه‌ترین نحوه اجرای نمای کامپوزیت نیز همین راه است و به همین علت محبوبیت بالایی دارد.